Άγανα (αγκάθια) στον σκύλο 

Παρατηρείτε μήπως ένα μεγάλο εξόγκωμα κάτω από το δέρμα του σκύλου σας ή έχει ανοίξει απόστημα με αποτέλεσμα να τρέχει πύον από την πληγή; Τότε πολύ πιθανό ο σκύλος σας να έχει κολλήσει άγανα. Τι κάνετε λοιπόν σε αυτή την περίπτωση;

Τι είναι τα άγανα;

Τα άγανα (ή πιο απλά αγκάθια) είναι μικρά μέρη φυτών (στάχυα) από διάφορα σιτηρά ή αγρωστώδη φυτά που περικλείουν μέσα τους σπόρο. Συνήθως έχουν μικρές τρίχες και αγκάθια που μπορούν να πιαστούν πολύ γρήγορα στο τρίχωμα του σκύλου σας.

Τα μακριά αγκάθια συναντώνται κυρίως στο κριθάρι (π.χ. αγριοκρίθαρο) και στα πουπουλόχορτα. Ορισμένες ποικιλίες σίκαλης έχουν επίσης κοντά άγανα, ενώ το σιτάρι και η όλυρα συνήθως δεν έχουν.

Ποια είναι η περίοδος αιχμής για τα άγανα;

Στις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, η περίοδος άνθησης των αγάνων είναι μεταξύ Ιουνίου και Σεπτεμβρίου, ενώ στις πιο νότιες περιοχές, τα σιτηρά και τα αγρωστώδη φυτά μπορούν να βγάλουν άγανα και άλλους μήνες. Επομένως, προσέξτε την κατάσταση των φυτών όταν βγαίνετε βόλτα με τον σκύλο σας.

Πόσο επικίνδυνα είναι τα άγανα στους σκύλους;

Ποτέ μην υποτιμήσετε τις συνέπειες για την υγεία που μπορεί να προκύψουν από καρφωμένα άγανα στο σκύλο σας. Παρόλο που οι πληγές που προκαλούνται από τα άγανα στην επιφάνεια του δέρματος επουλώνονται σχετικά γρήγορα, μπορεί να αναπτυχθούν σημαντικά έλκη και σε βαθύτερα σημεία του σώματος.

Ανάλογα με το σημείο, ο σκύλος σας μπορεί στην πορεία να παρουσιάσει περαιτέρω συμπτώματα. Για παράδειγμα, εάν τα άγανα διεισδύσουν από το δέρμα σε εσωτερικά όργανα, όπως οι πνεύμονες, αυτό μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες.

Συμπτώματα: πώς μπορώ να καταλάβω αν ο σκύλος μου έχει άγανα;

Εάν τα άγανα είναι επιφανειακά, μπορείτε συνήθως να τα δείτε ή να τα ψηλαφήσετε στο σκύλο σας. Σε γενικές γραμμές, ωστόσο, τα συμπτώματα της νόσου εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το πόσο βαθιά και σε ποιο σημείο βρίσκονται τα άγανα:

Εάν τα άγανα έχουν μπει κάτω από το βλέφαρο, για παράδειγμα, μπορεί να τραυματίσουν σοβαρά το μάτι και στη χειρότερη περίπτωση να οδηγήσουν σε τύφλωση του  ζώου. Τα σκυλιά που έχουν τρυπηθεί από άγανα ανοιγοκλείνουν περισσότερο τα μάτια τους ή τα ξύνουν πολύ έντονα με το πόδι τους.

Από την άλλη, τα άγανα εισχωρούν στην πατούσα ή στη μασχάλη μπορεί να οδηγήσει σε διαταραχές της κίνησης, ενώ αν μπουν στον ακουστικό πόρο, τα σκυλιά κουνάνε το κεφάλι τους σαν τρελά ή προσπαθούν να ανακουφίσουν το ενοχλητικό συναίσθημα ξύνοντας τα αυτιά τους.

Όταν τα άγανα προξενούν σοβαρή ζημιά

Εάν τα άγανα εισχωρήσουν βαθύτερα στο σκύλο σας, το ξένο σώμα μαζί με τη βρωμιά και τα βακτήρια θα οδηγήσει σε φλεγμονή. Ο ιστός θα διογκωθεί, μπορεί να κοκκινίσει και να προκαλέσει πόνο. Επιπλέον, μπορεί επίσης να αναπτυχθεί απόστημα γεμάτο πύον (σπυράκι).

Ανάλογα με τη θέση των αγάνων, υπάρχουν περιπτώσεις που μπορεί να νιώσετε ένα εξόγκωμα κάτω από το δέρμα του σκύλου που δεν μετακινείται. Στο μεταξύ, τα άγανα που διεισδύουν στο αυτί συχνά οδηγούν σε μόλυνση του αυτιού – στους πνεύμονες αντίστοιχα σε πνευμονία.

Πότε πρέπει να πάω στον κτηνίατρο;

Εάν τα άγανα δεν έχουν μπει ακόμα βαθιά μέσα στο δέρμα και ο σκύλος σας σας αφήνει να τον αγγίξετε κανονικά, μπορείτε συνήθως να τα αφαιρέσετε μόνοι σας. Να είστε προσεκτικοί και προσπαθήστε να μην εισχωρήσουν μικρόβια στην πληγή. Για αυτό είναι σημαντικό να πλύνετε καλά τα χέρια σας πριν και να χρησιμοποιήσετε αποστειρωμένο τσιμπιδάκι για να τα αφαιρέσετε.

Αν τα άγανα βρίσκονται σε περίεργο σημείο ή αν μπορείτε να ψηλαφήσετε μόνο το εξόγκωμά τους κάτω από το δέρμα, θα πρέπει να ζητήσετε βοήθεια από τον κτηνίατρό σας που θα σας διευκρινίσει αν πρόκειται όντως για ένα ξένο σώμα ή αν ο σκύλος σας πάσχει από άλλη ασθένεια.

Διάγνωση: πώς αναγνωρίζονται τα άγανα στους σκύλους;

Ανάλογα με τη θέση και το βάθος των αγάνων, μπορεί να είναι εύκολο ή δύσκολο για τον κτηνίατρό σας να τα εντοπίσει. Εάν δεν είναι ορατά εξωτερικά και έχει αναπτυχθεί ένα μεγάλο εξόγκωμα κάτω από το δέρμα, μπορεί να κρύβονται άλλες ασθένειες από πίσω, όπως κάποιος όγκος.

Εάν το απόστημα δεν είναι ορατό με την πρώτη ματιά, ο κτηνίατρός σας μπορεί να πάρει δείγμα ιστού για να ανιχνεύσει τον καρκίνο. Στη συνέχεια θα στείλει το δείγμα σε ειδικό εργαστήριο για εξέταση. Κρίνοντας από τα κύτταρα, το εργαστήριο μπορεί να διακρίνει αν πρόκειται για φλεγμονή ή για όγκο.

Θεραπεία: πώς αντιμετωπίζονται τα άγανα στους σκύλους;

Τα επιφανειακά άγανα συνήθως δεν απαιτούν κάποια ειδική κτηνιατρική θεραπεία. Συνήθως αρκεί η αφαίρεσή τους από το δέρμα και ο προσεκτικός καθαρισμός της πληγής.

Εάν ωστόσο το ξένο σώμα βρίσκεται στην περιοχή των ματιών, σε βαθύτερα στρώματα του δέρματος ή ακόμη και σε εσωτερικά όργανα, μιλάμε για εντελώς διαφορετική περίπτωση . Εδώ ο κτηνίατρός σας μπορεί να χρειαστεί να προβεί σε χειρουργική αφαίρεση, η οποία συνήθως απαιτεί μια ριψοκίνδυνη νάρκωση του ζώου.

Επιπλέον, ο σκύλος σας θα λάβει φαρμακευτική αγωγή, όπως παυσίπονα και αντιφλεγμονώδη. Τα αντιβιοτικά, από την άλλη, μπορούν να βοηθήσουν στην καταπολέμηση των βακτηρίων.

Αιτίες: ποιες συνθήκες προκαλούν άγανα στα σκυλιά;

Ειδικά κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, όταν τα χωράφια είναι πιο ξερά και τα χόρτα έχουν σκληρύνει, ο σκύλος σας μπορεί να τρυπηθεί με άγανα όταν τρέχει και παίζει στο χωράφι.

Αυτό συμβαίνει συχνά όταν οι ιδιοκτήτες σκύλων παίζουν μπάλα ή φρίσμπι με τα σκυλιά τους σε τέτοια λιβάδια. Όταν ο σκύλος τρέχει γρήγορα και ξαφνικά σταματά, χωρίς να το καταλάβει μπορεί πολύ γρήγορα να κολλήσει άγανα στο δέρμα.

Ωστόσο, με το που κολλήσουν πάνω στο δέρμα, συνήθως δεν μένουν για πολύ. Λόγω των συνεχών κινήσεων του σκύλου, τα άγανα μετακινούνται κι αυτά λίγο-λίγο και μπορεί έτσι να διεισδύσουν σε βαθύτερα στρώματα. Τα εισπνεόμενα άγανα μπορούν επίσης να φτάσουν γρήγορα στους πνεύμονες μέσω της αναπνευστικής οδού.

Δεδομένου ότι τα ξένα σώματα δεν είναι ποτέ καθαρά αλλά είναι μολυσμένα με μικρόβια από το περιβάλλον (π.χ. βακτήρια ή σπόρια μυκήτων), μπορούν εύκολα να πολλαπλασιαστούν στο ζεστό και υγρό περιβάλλον – κι έτσι η φλεγμονή είναι αναπόφευκτη.

Πρόγνωση: ποιες είναι οι πιθανότητες θεραπείας;

Δεδομένου ότι ο σκύλος μπορεί να κολλήσει άγανα σε οποιοδήποτε μέρος του σώματος, δεν γίνεται να υπάρχει μία γενική πρόγνωση για τα άγανα στους σκύλους.

Σε γενικές γραμμές, ωστόσο, μπορούμε να υποθέσουμε ότι τα επιφανειακά άγανα είναι πιο εύκολο να θεραπευτούν από αυτά που έχουν εισχωρήσει βαθιά στο σώμα του σκύλου. Πολύ σοβαρή περίπτωση είναι τα άγανα που μπαίνουν στα μάτια ή σε όργανα, καθώς αυτό συνεπάγεται πολλές περισσότερες επιπλοκές.

Πρόληψη: πώς να προστατέψετε το σκύλο σας από τα άγανα

Δεν μπορείτε να αποτρέψετε εντελώς ο σκύλος σας να κολλήσει άγανα. Ωστόσο, με μερικές μόνο συμβουλές, μπορείτε να μειώσετε σημαντικά τον κίνδυνο:

• Βεβαιωθείτε ότι ο σκύλος σας δεν τρέχει μέσα σε μακριά και ψηλά χόρτα το καλοκαίρι.
• Ελέγχετε πάντα το τρίχωμα του σκύλου σας μετά από μια βόλτα (ειδικά τους ζεστούς μήνες) για ξένα σώματα όπως άγανα και αφαιρέστε τα.
• Χτενίστε τακτικά τον σκύλο σας.
• Ψηλαφήστε τον σκύλο σας που και που μήπως παρατηρήσετε εγκαίρως τυχόν αλλαγές όπως εξογκώματα στο δέρμα.