Πρέπει να στειρώσω τη γάτα μου;

Δεν υπάρχει τίποτα πιο χαριτωμένο στον κόσμο από τα γατάκια. Δυστυχώς, δεν βρίσκουν όλα τα γατάκια ένα ζεστό σπίτι. Εάν οι γάτες ζευγαρώνουν και πολλαπλασιάζονται ανεξέλεγκτα, τους περιμένει αναπόφευκτα μια δύσκολη ζωή. Με τη στείρωση της γάτας σας, αποτρέπετε την περιττή ταλαιπωρία. Εδώ συνοψίσαμε για εσάς πώς λειτουργεί η στείρωση στις γάτες, τι πρέπει να ληφθεί υπόψη και πώς διαφέρει η στείρωση από τον ευνουχισμό.

Γιατί να στειρώσω τη γάτα μου;

Ο κύριος λόγος για να στειρώσετε τη γάτα σας είναι φυσικά η παρεμπόδιση της αναπαραγωγής. Οι περισσότερες γάτες ωριμάζουν σεξουαλικά πριν συμπληρώσουν τον πρώτο χρόνο της ζωής τους. Μόνο ορισμένες γάτες ράτσας χρειάζονται λίγο περισσότερο χρόνο.

Γιατί όμως η αναπαραγωγή είναι πρόβλημα για αρχή; Είναι διότι οι γάτες έχουν την τάση να αναπαράγονται πολύ γρήγορα. Κατά μέσο όρο, μια θηλυκή γάτα μπορεί να γεννήσει δύο φορές το χρόνο. Κατά μέσο όρο, γεννιούνται από δύο έως έξι γατάκια ανά γέννα.

Παράδειγμα υπολογισμού: Μια γάτα γεννά δύο φορές το χρόνο και κάνει έξι γατάκια κάθε φορά. Γεννάει δηλαδή 30 ζώα σε πέντε χρόνια. Αν τώρα υποθέσουμε ότι όλες αυτές οι γάτες επιβιώσουν και συνεχίσουν να αναπαράγονται, αυτός ο αριθμός αυξάνεται αλματωδώς. Θεωρητικά, έχουμε σχεδόν 500 γάτες μετά από τρία χρόνια και περίπου 20.000 μετά από πέντε χρόνια! Αν και αυτοί οι αριθμοί μπορεί να είναι υπερβολικοί, είναι δυστυχώς αδύνατο να βρεθεί ένα καλό σπίτι για όλα τα γατάκια.

Τα ανεπιθύμητα γατάκια συχνά εγκαταλείπονται, σκοτώνονται ή, στην καλύτερη περίπτωση, οδηγούνται σε καταφύγια ζώων, τα οποία σε πολλά μέρη είναι ήδη απελπιστικά υπερπλήρη. Επομένως, ο ευνουχισμός ή η στείρωση αρσενικών και θηλυκών γατών δεν αποτελεί «περικοπή» των δικαιωμάτων τους, αλλά σημαντικό μέτρο για την καλή διαβίωση των ζώων.

Πότε πρέπει να στειρώσω τη γάτα μου;

Δυστυχώς, αυτό δεν μπορεί να απαντηθεί για όλους συνολικά. Η κατάλληλη στιγμή για να στειρώσετε τη γάτα σας εξαρτάται από διάφορους παράγοντες. Καθοριστικό ρόλο, βέβαια, παίζει το επίπεδο ανάπτυξης και η ράτσα κάθε γάτας. Μαζί με τον κτηνίατρό σας θα βρείτε από κοινοού την κατάλληλη στιγμή να στειρώσετε τη γάτα σας.

Συνήθως, οι γάτες δεν πρέπει να στειρώνονται αφού έχουν φτάσει σε σεξουαλική ωριμότητα. Αυτό συμβαίνει μεταξύ του έκτου και του όγδοου μήνα. Υπάρχουν όμως ράτσες γάτας που ωριμάζουν ταχύτερα κι άλλες που ωριμάζουν πιο αργά.

Βασικά, μην περιμένετε πολύ! Μία μόνο συνάντηση της γάτας σας στην ύπαιθρο με ένα μη στειρωμένο αρσενικό μπορεί να είναι αρκετή για να προκύψει γέννα με γατάκια. Για το λόγο αυτό, θα πρέπει να αφήνετε το χνουδωτό τετράποδό σας έξω μόνο υπό επίβλεψη (αν όχι καθόλου) μέχρι να στειρωθεί.

Χρειάζεται άραγε η πρώιμη στείρωση;

Συχνά, μια πρώιμη στείρωση πραγματοποιείται στην ηλικία των οκτώ έως 14 εβδομάδων. Ωστόσο, αυτή η προσέγγιση εξακολουθεί να αποτελεί αντικείμενο πολλών διαφωνιών. Μελέτες έχουν ερευνήσει τις πιθανές αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία των πρόωρα στειρωμένων γατών.

Συμπέρασμα: Από κτηνιατρική άποψη, δεν υπάρχει καμία αντίρρηση στην πρώιμη στείρωση, ειδικά σε περιοχές που ζουν πολλές γάτες μαζί – για παράδειγμα σε εγκαταστάσεις προστασίας των ζώων. Η πρόληψη της ανεξέλεγκτης αναπαραγωγής είναι σίγουρα η κορυφαία προτεραιότητα σε αυτές τις περιπτώσεις. Στα σπίτια, από την άλλη, αυτή η διαδικασία δεν είναι απολύτως απαραίτητη.

Τι συμβαίνει όταν μια γάτα στειρώνεται;

Σε μια στείρωση, ο κτηνίατρος αφαιρεί τα όργανα ή τους αδένες μιας γάτας που παράγουν ορμόνες. Για το σκοπό αυτό, τα όσχεα των αρσενικών γατών ανοίγονται με μικροσκοπικές τομές, τα αγγεία και τα αιμοφόρα αγγεία περιδένονται και στη συνέχεια αφαιρούνται οι όρχεις.

Η διαδικασία για μια θηλυκή γάτα είναι πιο περίπλοκη από ό, τι για μια αρσενική. Κι αυτό γιατί πρέπει να ανοίξει το κοιλιακό της τοίχωμα για να μπορέσει να αφαιρέσει τις ωοθήκες.

Ορισμένες φορές ο κτηνίατρος αφαιρεί και τη μήτρα. Αυτό ισχύει ιδίως στην περίπτωση που η στείρωση γίνεται σε μεγαλύτερη ηλικία της γάτας. Δεν είναι περίπλοκη χειρουργική επέμβαση, αλλά είναι πιο επεμβατική (και ακριβή) από τον ευνουχισμό μιας αρσενικής γάτας.

Εάν θέλετε να στειρώσετε τη γάτα σας, απλά επικοινωνήστε με τον κτηνίατρό σας. Είναι μια τυπική διαδικασία που κάνουν οι περισσότεροι κτηνίατροι.

Τι επιπλοκές θα μπορούσαν να προκύψουν;

Όπως με κάθε χειρουργική επέμβαση, επιπλοκές μπορεί επίσης να εμφανιστούν κατά τη διάρκεια και μετά τη στείρωση. Οι βασικότερες είναι:

• Κίνδυνος αναισθησίας: Η αναισθησία ενέχει πάντα έναν κίνδυνο. Γι’ αυτό ο κτηνίατρος εξετάζει τη γάτα σας ενδελεχώς πριν από τη διαδικασία και ελέγχει εάν μπορεί να γίνει αναισθησία.
• Αιμορραγία: Τα αιμοφόρα αγγεία των ωοθηκών ή των όρχεων περιδένονται με τις λεγόμενες απολινώσεις κατά τη διάρκεια της διαδικασίας. Θεωρητικά, μια τέτοια απολίνωση μπορεί να γλιστρήσει απαρατήρητη και να προκύψει αιμορραγία. Αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους πρέπει να παρακολουθείτε στενά τη γάτα σας μετά την επέμβαση. Αν είναι πολύ νωθρή, καλύτερα να την πάτε πίσω στον κτηνίατρο.
• Γλείψιμο της πληγής: Οι γάτες έχουν εκ φύσεως την επιθυμία να γλείφουν κυριολεκτικά τις πληγές τους. Για να το αποφύγετε αυτό, η ψιψίνα σας θα πάρει είτε ένα κολάρο είτε ένα γιλέκο προστασίας από τον κτηνίατρο. Διαφορετικά, η γάτα σας θα μπορούσε να βγάλει τα ράμματα με τις θηλές που έχει στη γλώσσα της – και θα έπρεπε να κάνει ξανά ράμματα στην πληγή. Επιπλέον, τα βακτήρια στο στόμα της γάτας οδηγούν σε μολύνσεις του τραύματος. Φροντίστε λοιπόν να φοράει το γιλέκο προστασίας ή το κολάρο μέχρι να βγάλει τα ράμματα.

Τι πρέπει να λάβω υπόψη μου πριν από την επέμβαση;

Η επέμβαση γίνεται υπό αναισθησία, επομένως πρέπει να πάτε το αιλουροειδές σας στον κτηνίατρο με άδειο στομάχι. Αυτό σημαίνει ότι δεν πρέπει να ταΐσετε τη γάτα σας εννέα έως δώδεκα ώρες πριν τη στείρωσή της. Μπορεί ωστόσο να πιει νερό.

Θα πρέπει επίσης να βεβαιωθείτε ότι η γάτα σας δεν είναι σε οίστρο τη στιγμή της επέμβασης. Διαφορετικά υπάρχει αυξημένος κίνδυνος μετεγχειρητικής αιμορραγίας.

Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα: Τι αλλάζει εάν στειρώσω τη γάτα μου;

Η στείρωση της γάτας σας συνοδεύεται από ορμονικές αλλαγές. Αυτό με τη σειρά του μπορεί να επηρεάσει τη συμπεριφορά της ψιψίνας σας. Το εάν και πώς αλλάζει η συμπεριφορά μετά τη στείρωση και εάν αυτές οι αλλαγές γίνονται αντιληπτές ως θετικές ή αρνητικές από τον ιδιοκτήτη μπορεί να διαφέρει ανάλογα με την περίπτωση.

Άλλοι χαίρονται που η γάτα τους δεν σκαρφαλώνει πια – κάποιες φορές κυριολεκτικά – στους τοίχους. Άλλοι μπορεί να δουν το κατοικίδιό τους πολύ νωθρό μετά την επέμβαση. Επιπλέον,  κάθε γάτα αντιδρά με διαφορετικό τρόπο στην ορμονική αλλαγή.

Ένα από τα πιο κοινά, αρνητικά αποτελέσματα είναι τα μειωμένα επίπεδα δραστηριότητας: Μερικές γάτες δίνουν την εντύπωση ότι είναι τεμπέλικες και υποτονικές μετά τη στείρωση.

Θετικές επιδράσεις της στείρωσης των γατών

Υπάρχουν επίσης ορισμένες θετικές επιδράσεις από τη στείρωση της γάτας σας:

• Οι στειρωμένες γάτες είναι συνήθως πιο αξιόπιστες και ισορροπημένες. Κατά μέσο όρο, έχουν ακόμη και μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής από τα μη στειρωμένα αιλουροειδή.
• Συνήθως είναι λιγότερο επιθετικές προς άλλες γάτες και έχουν μικρότερη περιοχή στην οποία κινούνται. Αυτό μειώνει τον κίνδυνο ατυχημάτων σε αδέσποτες γάτες και επίσης περιορίζει τους καβγάδες με άλλες γάτες.
• Μετά από στείρωση, οι θηλυκές γάτες δεν έρχονται πλέον σε οίστρο.
• Δεν προκύπτει ο «συνεχής οίστρος», κάτι που συμβαίνει σε μη στειρωμένες γάτες εάν δεν ζευγαρώσουν. Αυτό οδηγεί σε μόνιμο στρες και αυξημένο κίνδυνο ασθενειών των γεννητικών οργάνων.
• Οι αρσενικές γάτες συνήθως αποφεύγουν να μαρκάρουν μέσα στο σπίτι.
• Οι ασθένειες που σχετίζονται με το φύλο είναι πιο σπάνιες ή δεν εμφανίζονται καθόλου (π.χ. παθήσεις της μήτρας εάν αφαιρεθεί ταυτόχρονα με τη στείρωση).

Τι πρέπει να προσέχω μετά τη στείρωση των γατών;

Εάν η γάτα σας στειρωθεί το πρωί, μπορείτε συνήθως να την παραλάβετε από τον κτηνίατρο το βράδυ. Βεβαιωθείτε ότι έχετε ένα ήσυχο, ζεστό μέρος όπου το ζωάκι σας να μπορεί να ξυπνήσει πλήρως από την αναισθησία και να αναρρώσει ήσυχα.

Οι περισσότερες γάτες συνεχίζουν να ζαλίζονται πολύ από την αναισθησία. Βάλτε τη γάτα σας σε μια κουβέρτα ή σε ένα κρεβάτι στο πάτωμα. Ο χώρος ανάπαυσης δεν πρέπει να είναι πάνω σε καρέκλα ή στον καναπέ. Διαφορετικά υπάρχει κίνδυνος το ζωάκι σας να πέσει στην προσπάθειά του να μετακινηθεί.

Πόνος ως επακόλουθο σύμπτωμα

Ειδικά στις θηλυκές γάτες, μπορεί να χρειαστούν μερικές ημέρες μέχρι να μην νιώθουν καθόλου πόνο. Οι αρσενικές γάτες συνήθως αισθάνονται καλύτερα μετά από μια ή δύο μέρες.

Παρακολουθήστε προσεκτικά τη γάτα σας σε αυτό το στάδιο, ώστε να ενημερώσετε έγκαιρα τον κτηνίατρο εάν υπάρξουν επιπλοκές. Επίσης, ο κτηνίατρός σας πιθανότατα θα σας καλέσει για μια επανεξέταση τη δεύτερη ημέρα μετά την επέμβαση.

Στείρωση γάτας: η σωστή μετεγχειρητική διατροφή

Μια επέμβαση όπως η στείρωση επηρεάζει τις ενεργειακές απαιτήσεις της ψιψίνας σας. Μόλις δύο ημέρες μετά την στείρωση, ο βασικός ρυθμός μεταβολισμού, δηλαδή οι θερμιδικές ανάγκες, μειώνεται κατά περίπου 30 τοις εκατό. Σε συνδυασμό με λιγότερη άσκηση, η γάτα σας μπορεί γρήγορα να γίνει υπέρβαρη. Για να διασφαλίσετε ότι αυτό δεν θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στο βάρος τους, πρέπει στη συνέχεια να δώσετε ακόμη μεγαλύτερη προσοχή στη σωστή διατροφή της στειρωμένης γάτας σας.

Ωστόσο δεν χρειάζεται να αλλάξετε εντελώς τις διατροφικές συνήθειες των κατοικίδιών σας. Απλώς κάντε τις μερίδες μικρότερες και ζυγίστε τη γάτα σας τακτικά. Εάν παρατηρήσετε αύξηση βάρους στο αιλουροειδές σας κατά τις εβδομάδες ή τους μήνες μετά τη στείρωση, σημαίνει ότι η ποσότητα της τροφής εξακολουθεί να είναι πολύ μεγάλη.

Ίσως είναι χρήσιμο να αλλάξετε σε τροφή για γάτες με μειωμένες θερμίδες. Υπάρχει μάλιστα και ειδική τροφή για στειρωμένες γάτες, με θρεπτικά χαρακτηριστικά προσαρμοσμένη στις συγκεκριμένες ανάγκες των ζώων.

Παρεμπιπτόντως, μην μπερδευτείτε αν η ειδική τροφή ονομάζεται «τροφή για στειρωμένες γάτες». Η στείρωση χρησιμοποιείται ως γενικός όρος σε αυτήν την περίπτωση. Είναι τροφή τόσο για ευνουχισμένες όσο και για στειρωμένες γάτες.

Πόσο κοστίζει η στείρωση της γάτας μου;

Η στείρωση κοστίζει περίπου 50-60 ευρώ για τις αρσενικές γάτες και περίπου 80-90 ευρώ για τις θηλυκές (τιμές από το 2020). Ωστόσο, αυτό αναφέρεται μόνο στην ίδια την επέμβαση. Προκύπτουν επίσης έξοδα για τις (επακόλουθες) εξετάσεις, την αναισθησία και τυχόν φαρμακευτική αγωγή.

Μεγάλες διακυμάνσεις στο συνολικό κόστος προκύπτουν και από το γεγονός ότι οι κτηνίατροι – βάσει διάφορων παραγόντων – υπολογίζουν τον μονό ή έως και τριπλό συντελεστή του κανονισμού περί τελών. Αυτοί οι παράγοντες περιλαμβάνουν, για παράδειγμα, τον βαθμό δυσκολίας της επέμβασης μεμονωμένα, τον απαιτούμενο χρόνο ή το πόσο προσωπικό συμμετέχει στην εγχείρηση.

Ποια είναι η διαφορά μεταξύ του ευνουχισμού και της στείρωσης στις γάτες;

Πολλοί ιδιοκτήτες γατών συγχέουν τον ευνουχισμό με τη στείρωση των γατών. Οι δύο αυτοί όροι σημαίνουν το ίδιο πράγμα; Ο ευνουχισμός είναι για τις αρσενικές γάτες και η στείρωση για τις θηλυκές γάτες; Και πώς διαφέρουν αυτά τα δύο;

Το βασικότερο: Μπορείτε να κάνετε ευνουχισμό ή στείρωση τόσο σε αρσενικές όσο και σε θηλυκές γάτες. Στόχος και των δύο επεμβάσεων είναι να καταστήσουν τα ζώα στείρα – δηλαδή να αποτρέψουν ανεπιθύμητους απογόνους. Επιπλέον, οι πιθανοί κίνδυνοι και το κόστος είναι τα ίδια και για τις δύο επεμβάσεις.

Η στείρωση δεν επηρεάζει την παραγωγή ορμονών

Ποια είναι όμως η διαφορά μεταξύ του ευνουχισμού και της στείρωσης μιας γάτας; Η στείρωση καθιστά αξιόπιστα τις γάτες στείρες με το κόψιμο ή το δέσιμο του σπερματικού πόρου στα αρσενικά και των σαλπίγγων στα θηλυκά. Επομένως, η γονιμοποίηση δεν μπορεί πλέον να πραγματοποιηθεί.

Πέρα από αυτό, δεν αλλάζει τίποτα άλλο για τα ζωάκια. Η παραγωγή ορμονών και ως επακόλουθο και η αναπαραγωγική ορμή διατηρούνται. Φυσικά, διατηρούνται και όλες οι συναφείς συμπεριφορές που προκύπτουν. Ένα παράδειγμα είναι το μαρκάρισμα των γατών με ούρηση ή ο οίστρος.

Συμπέρασμα: Προκειμένου να αποτραπεί η απόκτηση ή η γέννηση μικρών γατών, η στείρωση και ο ευνουχισμός είναι εξίσου αποτελεσματικά. Ωστόσο, η στείρωση έχει μεγαλύτερες επιπτώσεις στο ζώο και, επομένως, στους ιδιοκτήτες του. Δεδομένου ότι παρεμποδίζεται η παραγωγή ορμονών, δεν υπάρχει ένστικτο για αναπαραγωγή, πράγμα που γενικά σημαίνει ότι τα ζώα είναι λιγότερο στρεσαρισμένα και επιθετικά.

Οι έμπειροι ιδιοκτήτες γατών, οι οργανώσεις προστασίας των ζώων και οι κτηνίατροι συνιστούν κυρίως τη στείρωση γιατί είναι μια «ολοκληρωμένη λύση». Εξαλείφει μια συμπεριφορά που είναι επιζήμια για τα ζώα και τους ανθρώπους.