Γάτα και σκύλος ως συγκάτοικοι

«Τσακώνονται σαν το σκύλο με τη γάτα»: όποιος ακούει αυτή τη φράση, υποθέτει ότι η γάτα και ο σκύλος δεν είναι ακριβώς οι καλύτεροι φίλοι. Υπάρχει όντως μια δόση αλήθειας στο μύθο ότι ο σκύλος και η γάτα είναι ορκισμένοι εχθροί; Σε ποιες περιπτώσεις μπορεί αυτό να οδηγήσει σε παρερμηνείες; Υπάρχει η δυνατότητα να αφήσετε μια γάτα και ένα σκύλο να ζουν στο ίδιο σπίτι, και παράλληλα τα δύο ζώα να είναι ευτυχισμένα;

Σας αρέσουν οι γάτες ή μήπως προτιμάτε τους σκύλους ως τετράποδα μέλη της οικογένειας; Για μερικούς ζωόφιλους, δεν υπάρχει εύκολη απάντηση σε αυτό το ερώτημα. Διότι πάνω απ’ όλα, είναι ακριβώς αυτό: ζωόφιλοι. Και ως τέτοιοι τους αρέσουν τόσο οι γάτες όσο και οι σκύλοι. Λατρεύουν την ανεξαρτησία της γάτας και την αφοσίωση του σκύλου. Πρέπει λοιπόν να επιλέξετε, εάν θα γίνετε ιδιοκτήτης μιας γάτας ή ενός σκύλου; Τα καλά νέα είναι πως όχι. Οι εμπειρίες πολλών ζωόφιλων δείχνουν ότι ο σκύλος και η γάτα μπορούν να γίνουν πάρα πολύ καλοί σύντροφοι. Ωστόσο, προϋπόθεση γι’ αυτό αποτελεί η καλή κοινωνικοποίηση, καθώς και η υπομονετική εξοικείωση μεταξύ των ζώων.

Ένα ζήτημα της εξέλιξης των ειδών

Η γάτα και ο σκύλος απέχουν κατά πολύ εξελικτικά μεταξύ τους: οι σκύλοι ανήκουν στην οικογένεια των “Canoidea”, των κυνοειδών. Σε αυτή την οικογένεια δεν ανήκουν μόνο οι λύκοι, αλλά και οι αρκούδες, ακόμη και ο οδόβαινος, γνωστός και ως θαλάσσιος ίππος. Αυτά τα ζώα είναι λοιπόν πιο κοντά στους σκύλους μας από ότι η γάτα… Αυτή ανήκει στην οικογένεια των “Feloidea”, των αιλουροειδών. Αναμένετε από το σκύλο σας να τα πάει καλά με την πρώτη με ένα θαλάσσιο ίππο; Όχι; Τότε, δεν είναι να απορεί κανείς, που ακόμη και η φιλία μεταξύ γάτας και σκύλου, χρειάζεται αρχικά κάποια υποστήριξη.

Γιατί η γάτα και ο σκύλος διαφέρουν τόσο μεταξύ τους;

Έχετε ποτέ ακούσει το ρητό ότι «οι σκύλοι έχουν αφεντικά, ενώ οι γάτες υπηρέτες»; Όντως κρύβεται πολύ μεγάλη δόση αλήθειας σε αυτό το απόσπασμα του συγγραφέα Kurt Tucholsky. Οι σκύλοι συντροφεύουν εμάς τους ανθρώπους ήδη εδώ και περίπου 100.000 χρόνια. Εκείνη την εποχή οι πρόγονοί μας, οι τότε κυνηγοί και συλλέκτες, έφερναν τους λύκους κοντά τους και τους εξημέρωναν. Αναζητούσαν σχετικά ήμερους, λιγότερο επιθετικούς λύκους, που τους διασταύρωναν σκόπιμα μεταξύ τους. Η εκτροφή των σύγχρονων οικόσιτων σκύλων είχε ήδη ξεκινήσει – και αυτό λάμβανε χώρα ακόμη χωρίς κανονισμούς αναπαραγωγής και εκθέσεις! Οι τετράποδοι σύντροφοι γινόταν ολοένα και πιο χρήσιμοι, χρησίμευαν στο κυνήγι, ως ζώα έλξης και ως προστάτες του σπιτιού και της αυλής. Σήμερα, ο σκύλος είναι κάτι πολύ περισσότερο, αναβαθμίστηκε σε ισοδύναμο μέλος της οικογένειας.

Ο άνθρωπος δεν αναζητούσε σκόπιμα να βρίσκεται κοντά σε άγριες μικρόσωμες γάτες. Ακριβώς το αντίθετο, η γάτα έκανε παρέα οικειοθελώς με τον άνθρωπο – στην ουσία οι σιταποθήκες και οι αποθήκες, που έβριθαν από ποντίκια και ζωύφια, υπόσχονταν μια πραγματική γαστρονομική απόλαυση για τους τετράποδους κυνηγούς, που γλιστρούσαν εκεί αθόρυβα, προκειμένου να πιάσουν το θήραμά τους! Σύντομα ο άνθρωπος συνειδητοποίησε ότι οι γάτες ήταν κάτι παραπάνω από παράσιτα. Πριν από περίπου 9.500 χρόνια άρχισαν να δαμάζουν τους τετράποδους κυνηγούς. Η κοινή ιστορία του σκύλου και του ανθρώπου ξεπερνά λοιπόν αυτή του ανθρώπου και της γάτας περίπου 90.000 χρόνια… Ωστόσο, αυτό δεν αλλάζει το γεγονός ότι στις μέρες μας, ακόμη και οι γάτες είναι οι καλύτεροι φίλοι του ανθρώπου. Βέβαια οι γάτες δεν αντικατέστησαν σε καμία περίπτωση το σκύλο.

Αναρωτιέστε γιατί ήταν ευκολότερο για το σκύλο να κάνει παρέα με τους ανθρώπους; Γιατί εξημερώθηκε σκόπιμα, ακόμη κι αν αρχικά δεν είχε κανένα άμεσο όφελος από το να ζει με ανθρώπους; Διότι οι σκύλοι είναι ζώα της αγέλης. Ζουν, κυνηγούν και τρώνε σε οικογενειακές ομάδες. Αντιθέτως, οι γάτες είναι «μοναχικοί» κυνηγοί. Το λιοντάρι είναι το μοναδικό γνωστό είδος αιλουροειδούς που κυνηγά σε ομάδα. Οι μικρόσωμες γάτες κυνηγούν και ζουν το μεγαλύτερο μέρος του έτους μόνες. Ο λόγος έγκειται στο μέγεθος του θηράματος της γάτας. Το ποντίκι και το πουλί είναι συχνά μόνο μια μπουκιά. Εάν η γάτα πήγαινε για κυνήγι μαζί με άλλες γάτες, θα έπρεπε να μοιραστεί αυτό το σνακ μαζί τους, με αποτέλεσμα να μην απομένει αρκετή ποσότητα τροφής για όλες. Αυτός ο τρόπος ζωής είχε επιπτώσεις στην κοινωνική συμπεριφορά της γάτας: όσον αφορά στις γάτες που ενσωματώνονται για περιορισμένο χρονικό διάστημα σε μια χαλαρή ομάδα ή που συναναστρέφονται γειτονικές γάτες στον κήπο, δεν υπάρχει σταθερή ιεραρχία στη μεταξύ τους σχέση, σε αντίθεση με μια αγέλη σκύλων. Ποιος έχει το πάνω χέρι και ποιος όχι, στην κοινότητα των γατών εξαρτάται από το χρόνο και τον τόπο. Είναι άραγε οι γάτες τόσο μοναχικές; Όχι απαραίτητα. Οι άγριες γάτες που ζουν στη φύση συχνά ενσωματώνονται σε χαλαρές ομάδες, η ευρωπαϊκή αγριόγατα μεγαλώνει μάλιστα συχνά τα νεαρά γατάκια της όλα μαζί. Επιπλέον, η ζωή των οικόσιτων γατών διαφέρει από αυτή μιας αγριόγατας. Οι γάτες είναι δραστήρια ζώα, που θέλουν να τις διεκδικείς. Είναι εξαιρετικά ευπροσάρμοστες και μπορούν γρήγορα να προσαρμοστούν σε νέες καταστάσεις και να τις χειριστούν επιδέξια. Αντιθέτως, η ζωή με τον άνθρωπο είναι συχνά μονότονη και βαρετή, ιδίως για τις οικόσιτες γάτες… Σε αυτή την περίπτωση πολλές κατοικίδιες γάτες ξέρουν να εκτιμούν τη συγκατοίκηση με ένα άλλο ζώο!

Παρ’ όλα αυτά, οι γάτες είναι μοναχικοί κυνηγοί. Αντιθέτως, ένας λύκος ή μια αγέλη σκύλων ζει βάση μιας σταθερής ιεραρχίας. Οι σκύλοι επιδιώκουν ενεργά να βρίσκονται κοντά σε άλλους σκύλους ή κοντά σε ανθρώπους.

Η γλώσσα του σώματος της γάτας και του σκύλου

Οι σκύλοι και οι γάτες εμφανίζουν μια διαφορετική κοινωνική συμπεριφορά. Αυτό είναι επίσης φανερό στη γλώσσα του σώματός τους, η οποία βασίζεται σε ένστικτα και συνήθειες που χρονολογούνται χιλιάδες χρόνια πριν.

Εμείς οι άνθρωποι μπορεί να έχουμε μάθει να διακρίνουμε το γρήγορο, νευρικό σαν μαστίγιο κούνημα της ουράς μιας γάτας από το ενθουσιώδες κούνημα της ουράς ενός σκύλου, το οποίο υποδηλώνει φιλική διάθεση. Όμως οι γάτες και οι σκύλοι αντιδρούν ενστικτωδώς. «Η εκμάθηση ξένων γλωσσών» είναι μια δύσκολη υπόθεση για τα ζώα. Αυτά θα πρέπει αρχικά να κατανοήσουν ότι ο νέος τους συγκάτοικος είναι ένα άλλο είδος ζώου, που επικοινωνεί διαφορετικά, σε σύγκριση με αυτούς και άλλα ζώα της οικογένειάς τους.

Ενώ οι σκύλοι είναι σε θέση να επικοινωνούν μέσω συγκεκριμένων εκφράσεων του προσώπου, το πρόσωπο της γάτας είναι σχετικά ανέκφραστο. Για το λόγο αυτό, οι γάτες επικοινωνούν με τις κινήσεις της ουράς και των αυτιών τους, καθώς και με τα μάτια τους. Ωστόσο, τόσο η γάτα όσο και ο σκύλος ενδέχεται να παραβλέψουν αυτά τα σήματα που στέλνει το εκάστοτε ζώο με τη γλώσσα του σώματός του! Οι γάτες νιαουρίζουν γενικά κυρίως στην επικοινωνία τους με τους ανθρώπους. Ωστόσο, στην επικοινωνία τους με άλλες γάτες δεν χρησιμοποιούνται μάλλον ήχοι της ομιλίας.

Ένας σκύλος χρησιμοποιεί πιο ξεκάθαρα σήματα, τα οποία μπορούν να γίνουν αντιληπτά από μια ολόκληρη αγέλη – ή από τον άνθρωπο. Μια γάτα ερμηνεύει συχνά αυτά τα σήματα με διαφορετικό τρόπο, διότι η γλώσσα του σώματός της λειτουργεί με τον ακριβώς αντίθετο τρόπο. Ενώ το κούνημα της ουράς ενός σκύλου υποδηλώνει φιλική διάθεση, το γρήγορο, νευρικό σαν μαστίγιο κούνημα της ουράς μιας γάτας δείχνει επιθετικότητα. Το ίδιο ισχύει και για τη φουντωμένη ουρά μιας γάτας που μοιάζει σαν τη βούρτσα και συνοδεύεται συχνά από ένα εξόγκωμα στη ράχη: μια γάτα, η οποία φουντώνει το τρίχωμα της ουράς της με αυτόν τον τρόπο και το σηκώνει προς τα επάνω, θέλει να φαίνεται όσο το δυνατόν πιο μεγαλόσωμη και επικίνδυνη. Αυτή είναι η αντίδρασή της σε μια ενδεχόμενη απειλή, προκειμένου να τρομάξει τον «εχθρό» της, είτε αυτός είναι ζώο είτε άνθρωπος. Ακριβώς όπως και στο σκύλο, το επίμονο «κάρφωμα» με τα μάτια είναι μια ένδειξη κυριαρχίας. Οι γάτες θεωρούν ανυπόφορη αυτού του είδους τη ματιά. Ένα χαλαρό ανοιγοκλείσιμο των ματιών σηματοδοτεί αντιθέτως ότι η γάτα σας είναι φιλικά διακείμενη απέναντι σας. Ένας σκύλος (ή άνθρωπος) που δεν είναι εξοικειωμένος στη συναναστροφή με γάτες μπορεί γρήγορα να παρερμηνεύσει αυτές τις χειρονομίες, να τις παραβλέψει ή να τις αγνοήσει.

Σε αυτό το σημείο πρέπει να προσθέσουμε και τη διαφορά μεγέθους: ο μέσος σκύλος είναι πολύ πιο μεγαλόσωμος από τη μέση γάτα. Ένα φιλικό γλείψιμο ή ένα ταρακούνημα με την πατούσα του, με σκοπό να παρακινήσει τη γάτα να παίξουν μαζί, μπορεί να εκληφθεί από αυτή γρήγορα ως μια επιθετική συμπεριφορά.

Σύναψη φιλίας

Η γάτα και ο σκύλος επικοινωνούν λοιπόν εντελώς διαφορετικά με τη γλώσσα του σώματός τους. Παρ’ όλα αυτά, και τα δύο ζώα μπορούν να γίνουν καλοί συγκάτοικοι, όταν έχουν χρόνο και ηρεμία για να μάθουν το ένα την εκάστοτε γλώσσα του άλλου, και να την ερμηνεύσουν σωστά. Το κάθε ζώο μπορεί να εξοικειωθεί με το χαρακτήρα του άλλου, αφού πρώτα μάθει τα όριά του, ώστε να μην τα ξεπερνά. Σε αυτή την περίπτωση χρειάζεται ένα πράγμα: πολλή υπομονή! Όσο πιο προσεκτικά μέτρα λάβετε, τόσο μεγαλύτερη θα είναι η επιτυχία. Μια βιαστική κοινωνικοποίηση οδηγεί συχνά σε λάθη. Η πρώτη εντύπωση είναι καθοριστικής σημασίας ακόμη και στα ζώα. Εάν στο ένα ζώο έχει εντυπωθεί πρώτα η αρνητική εικόνα του άλλου, τότε είναι δύσκολο να επιτευχθεί ένα θετικό αποτέλεσμα στη συνέχεια..

Ο ευκολότερος τρόπος είναι να εξοικειωθούν τα ζώα μεταξύ τους όσον είναι ακόμη μικρά. Τα κουτάβια και τα γατάκια έχουν λίγες αρνητικές εμπειρίες, δεδομένου του νεαρού της ηλικίας τους. Η γνωριμία με το άλλο μέλος της οικογένειας του διαφορετικού είδους μπορεί αρχικά να είναι περίεργη, συνήθως η εικόνα του «κακού σκύλου» και της «κυκλοθυμικής γάτας» δεν έχει ακόμη εντυπωθεί γερά στο υποσυνείδητό τους. Είναι επίσης εφικτό να φέρετε κοντά πιο ηλικιωμένα ζώα, ανάλογα βέβαια με την προηγούμενη εμπειρία τους. Εάν αυτή είναι αρνητική, τότε θα δυσκολευτείτε περισσότερο να φέρετε κοντά τα δύο ζώα. Αναμφίβολα υπάρχουν γάτες που αγαπούν τους σκύλους, και σκύλοι που βρίσκουν τις γάτες πραγματικά τέλειες! Αλλά υπάρχουν και σκύλοι που κάπου κάπου έχουν γρατσουνιστεί από τη γάτα του γείτονα, και γάτες που έχουν κυνηγηθεί από σκύλους μία ή περισσότερες φορές γύρω από το τετράγωνο. Και δεν είναι παράλογο αν σκεφτεί κανείς ότι μερικές φορές ακόμη και στο υποσυνείδητο των ανθρώπων έχει εντυπωθεί η προτίμηση ή η αποστροφή απέναντι σε ένα ζώο, το οποίο δεν έχουν βιώσει ποτέ μέχρι στιγμής στην πράξη.

Πρακτικός οδηγός

Ας ξεκινήσουμε λοιπόν απο τα βασικά. Οι σκύλοι εκπαιδεύονται συχνά ευκολότερα από ότι οι γάτες – θα πρέπει λοιπόν πρώτα απ’ όλα να θέσετε σταθερούς κανόνες για το σκύλο σας. Οι γάτες είναι φίλοι. Δεν πρέπει ποτέ να τις κυνηγά – ούτε όταν πηγαίνετε περίπατο στο λιβάδι ούτε όταν περνάτε από τον κήπο του γείτονα. Όσο πιο νωρίς καταστήσετε σαφές στο σκύλο σας ότι οι γάτες δεν είναι ούτε θηράματα ούτε εχθροί, τόσο πιο γερό μάθημα θα του γίνει. Όσο πιο φιλικά πλησιάζει ο σκύλος σας τις γάτες, τόσο πιο εύκολα θα έρθουν τα δύο ζώα κοντά. Εσείς ο ίδιος γνωρίζετε το σκύλο σας καλύτερα, τον έχετε εκπαιδεύσει έως σήμερα και έχετε ένα συγκεκριμένο τρόπο επιβράβευσης. Σε κάθε περίπτωση, μια επιβράβευση κάνει θαύματα, όταν ο τετράποδος φίλος σας συμπεριφέρεται σωστά – είτε με κλίκερ είτε με το αγαπημένο του σνακ!

Είναι συχνά δυσκολότερο να μάθει κανείς στις γάτες ότι οι σκύλοι δεν είναι ούτε επικίνδυνα ούτε εχθρικά διακείμενοι απέναντί τους. Ωστόσο, ακόμη και οι ανεξάρτητες γάτες μπορούν να εκπαιδευτούν! Προσπαθήστε να επιβραβεύετε κάθε επαφή με ένα σκύλο και να τη συνδέετε με κάτι θετικό. Αυτό μπορεί να είναι ένα απαλό χάδι, κάθε φορά που η γάτα σας παρατηρεί ένα ξένο σκύλο από το παράθυρο του σαλονιού ή μια λιχουδιά, κάθε φορά αυτή που παραμένει ήρεμη στο φράκτη, ενώ ένα άγνωστο τετράποδο πλησιάζει.

Ας πάμε τώρα λοιπόν στην ουσία του πράγματος. Όσο καλύτερη είναι η προετοιμασία, τόσο πιο επιτυχημένη θα είναι η κοινωνικοποίηση! Όταν θα προσπαθήσετε πράγματι να φέρετε κοντά ένα σκύλο και μια γάτα στο σπίτι σας, τα δύο ζώα θα πρέπει να έχουν αρχικά το δικό τους χώρο και τη δυνατότητα να αποσυρθούν σε αυτόν, όταν εκείνα το επιθυμούν. Η πιο απλή και εύκολη λύση είναι συχνά ο χωρισμός τους σε δύο διαφορετικά δωμάτια. Τις πρώτες ημέρες τα ίδια τα ζώα δεν πρέπει να έχουν καμία επαφή. Ωστόσο, εσείς θα μεταφέρετε κουβέρτες και παιχνίδια από δωμάτιο σε δωμάτιο, θα ανταλλάσσετε εν τω μεταξύ τα μαξιλάρια του ύπνου, και με αυτόν τον τρόπο, θα δίνετε στη γάτα και το σκύλο τη δυνατότητα να εξοικειωθούν στη μυρωδιά του άγνωστου ζώου. Μπορείτε, για παράδειγμα, να σκουπίσετε τη γάτα σας με ένα μαλακό πανί και στη συνέχεια να δώσετε αυτό το πανί στο σκύλο σας.

Όταν έρθει η στιγμή να φέρετε πραγματικά τα ζώα σε μια προσωπική επαφή μεταξύ τους, καλό θα ήταν να υπάρχει ένα δεύτερο ή τρίτο άτομο στο χώρο. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να βρίσκονται κοντά στα ζώα άτομα, που είναι εξοικειωμένα και με τα δύο ζώα, και δεν θα αισθανθούν ότι απειλούνται από αυτά! Συνήθως ο πιο μεγαλόσωμος σκύλος υπερέχει σωματικά από τη γάτα. Γι’ αυτό κατά την πρώτη επαφή κρατήστε το σκύλο σας δεμένο στον οδηγό. Ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία του σκύλου σας, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε επίσης έναν οδηγό ρυμούλκησης. Με αυτόν τον τρόπο, η γάτα θα έχει ανά πάσα στιγμή τη δυνατότητα να οπισθοχωρήσει. Ένα υψηλό ονυχοδρόμιο ή ένα κρεβάτι για γάτες πάνω στο ντουλάπι ή σε ένα ράφι προσφέρουν χώρους ανάπαυσης, που οι περισσότεροι σκύλοι δεν μπορούν να φτάσουν. Εκεί η γάτα σας θα αισθάνεται ασφαλής. Θα μπορεί να παρατηρεί από επάνω το μεγαλόσωμο φιλαράκο της, που γαβγίζει, και θα είναι σίγουρη ότι δεν είναι τόσο επικίνδυνος, όσο φαινόταν με την πρώτη ματιά. Σε καμία περίπτωση όμως μην κλείσετε τη γάτα σας σε ένα κουτί, προκειμένου να είναι «ασφαλής» – χωρίς τη δυνατότητα διαφυγής θα αισθανθεί ότι περιορίζεται και απειλείται. Το ίδιο ισχύει και για το σκύλο σας. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να αισθανθεί ότι ανταγωνίζεται τη γάτα. Κατά τους επόμενους μήνες θα πρέπει να δώσετε ιδιαίτερη σημασία στο αν τα ζώα σας έχουν επαρκή χώρο μεταξύ τους. Μια τουαλέτα για γάτες δεν είναι μέρος, όπου μπορείτε να καταχωνιάζετε τα παιχνίδια σκύλων. Επίσης, τα μπολ τροφής του άλλου ζώου θα έπρεπε να αποτελούν «ταμπού»… Πιθανόν στην αρχή να είναι ευκολότερο να ταΐζετε τα δύο ζώα χωριστά, ώστε να μην προκύπτουν αντιζηλίες. Επιπλέον, τόσο ο σκύλος όσο και η γάτα θα πρέπει να απολαμβάνουν αρκετό χρόνο μαζί σας. Πάιξτε μαζί τους όσο πιο συχνά μπορείτε – έτσι κανένα από τα δύο ζώα δεν θα έχει την αίσθηση ότι το παραμελείτε!

Μερικές φορές γίνεται ένα βήμα μπροστά και δύο πίσω. Προκειμένου να αποφευχθούν τυχόν προβλήματα, θα πρέπει να αφήσετε και τα δύο ζώα μόνα τους, εάν βέβαια έχουν εξοικειωθεί μεταξύ τους και δεν δείχνουν καμιά ένδειξη επιθετικότητας. Ανάλογα με το χαρακτήρα και την προηγούμενη εμπειρία των ζώων, αυτό μπορεί να διαρκέσει ώρες, ημέρες ή εβδομάδες. Μην εγκαταλείπετε την προσπάθεια και να έχετε κατά νου ότι δεν υπάρχει πίεση χρόνου. Όσο πιο χαλαροί είστε εσείς, τόσο πιο χαλαρά θα είναι και τα ζώα σας.

Συνεχίζουν ακόμη να μαλώνουν «σαν το σκύλο με τη γάτα»;

Παρά την άριστη προετοιμασία και την άπειρη υπομονή, μερικές φορές η διαδικασία του να φέρετε κοντά τα δύο ζώα δεν είναι εύκολη. Ακόμη και όταν φέρνετε κοντά δύο σκύλους ή δύο γάτες, οι χαρακτήρες συχνά απλώς δεν ταιριάζουν ή προκύπτουν προσωπικές αντιπάθειες. Αυτό είναι λογικό επομένως ότι μπορεί να συμβεί και στη σχέση μεταξύ μιας γάτας και ενός σκύλου. Ίσως τα κατοικίδια ζώα σας απλώς δεν συμπαθούν το ένα το άλλο. Ίσως η γάτα σας δεν έχει υπομονή να συναναστραφεί με ένα σκύλο. Ίσως ο σκύλος σας δεν μπορεί να ξεπεράσει ότι μια γάτα, που τρέχει, αποτελεί γι’ αυτόν το τέλειο αντικείμενο για κυνήγι… Ή ίσως ένα από τα ζώα ζηλεύει. Εάν δεν μπορείτε να είστε απόλυτα σίγουροι, σχετικά με το τι πάει στραβά στη μεταξύ τους σχέση, θα πρέπει να είστε δίκαιοι με τα ζώα και την οικογένειά σας. Εάν η προσπάθεια να φέρετε κοντά τα δύο ζώα δεν έχει ευδοκιμήσει μετά από μερικούς μήνες ή εάν έχουν προκύψει ακόμη και τραυματισμοί, τότε είναι καιρός να εγκαταλείψετε την προσπάθεια και να αναζητήσετε εναλλακτικές λύσεις. Αποφασίστε μόνοι σας: είναι ρεαλιστικό το όνειρο ενός αρμονικού νοικοκυριού με μια γάτα και ένα σκύλο ή πρέπει να το ξανασκεφτείτε; Μπορεί να βοηθήσει κάποιος ειδικός συμπεριφοράς ζώων, έχετε άλλη υπομονή για να προσπαθήσετε περαιτέρω με άλλους τρόπους; Πρόκειται για κάτι που πρέπει να σκεφτείτε μόνοι σας και κανείς δεν μπορεί να σας στερήσει αυτό το δικαίωμα ή να σας επιβάλει κάποια λύση. Είμαστε σίγουροι ότι θα λάβετε τη σωστή απόφαση για εσάς και τα ζώα σας!

Σας ευχόμαστε ό,τι καλύτερο στην προσπάθεια να φέρετε πιο κοντά τους τετράποδους φίλους σας!