Είναι ο σκύλος μου υπέρβαρος; Αιτίες & επιπτώσεις

Το υπερβολικό βάρος και η παχυσαρκία αποτελούν τεράστιο πρόβλημα υγείας για τους σκύλους μας. Πέραν του ότι μειώνεται σημαντικά η ποιότητα και το προσδόκιμο ζωής τους, αυξάνεται και ο κίνδυνος ασθενειών όπως καρδιακά προβλήματα, διαβήτης ή πόνος στις αρθρώσεις. Σε αυτό το άρθρο μπορείτε να μάθετε πώς να διαπιστώσετε αν ο σκύλος σας είναι υπέρβαρος.

Πότε θεωρείται υπέρβαρος ο σκύλος μου;

Στις περισσότερες περιπτώσεις, το πρότυπο φυλής χρησιμοποιείται ως κατευθυντήρια γραμμή για την εκτίμηση του ιδανικού βάρους. Αυτό δεν είναι πάντα δυνατό, ειδικά όταν πρόκειται για διασταυρωμένες φυλές. Εκεί μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως βάση το βάρος στο τέλος του πρώτου έτους ζωής.

Εάν το σωματικό βάρος είναι πέντε έως 20 % πάνω από το ιδανικό βάρος, ο σκύλος θεωρείται υπέρβαρος. Ένας σκύλος θεωρείται παχύσαρκος εάν ζυγίζει κατά 20 τοις εκατό ή περισσότερο πάνω από το φυσιολογικό του βάρος.

Πώς μπορώ να καταλάβω αν ο σκύλος μου είναι υπέρβαρος;

Ξεκινάτε φυσικά με το να ζυγίζετε τον σκύλο σας τακτικά. Αν η ζυγαριά δείχνει κάθε φορά μεγαλύτερο αριθμό, πολύ πιθανό ο σκύλος σας να παχαίνει σιγά σιγά όλο και περισσότερο. Εξαίρεση αποτελούν νεαρά σκυλιά που βρίσκονται ακόμα σε στάδιο ανάπτυξης.

Η πιο συχνά χρησιμοποιούμενη και πιθανώς πιο αντικειμενική μέθοδος για μια αρχική εκτίμηση είναι η αξιολόγηση της θρεπτικής κατάστασης με τη χρήση του Body Condition Score (BCS, Δείκτης Θρεπτικής Κατάστασης). Αυτό βασίζεται στην οπτική αξιολόγηση και την ψηλάφηση του σωματικού λίπους στο στήθος, τη μέση και τη σπονδυλική στήλη. Με βάση τα συμπεράσματα της παρακολούθησης, ο σκύλος κατατάσσεται στη συνέχεια σε μία από τις εννέα κατηγορίες BCS.

Σε γενικές γραμμές, ένας σκύλος θεωρείται υπέρβαρος όταν τα πλευρά και η μέση του δεν φαίνονται πλέον ξεκάθαρα. Επίσης, όταν τον κοιτάτε από το πλάι, η κάτω γραμμή της κοιλιάς θα πρέπει να ανεβαίνει προς τα πάνω από τα πλευρά προς τους γοφούς και όχι (σχεδόν) παράλληλα με το πάτωμα. Το λιπώδες υπόστρωμα στη βάση της ουράς είναι ένα άλλο σημάδι ενός υπέρβαρου σκύλου.

Πώς γίνεται ενας σκύλος υπέρβαρος;

Η πορεία προς την παχυσαρκία συχνά ξεκινά από όταν ένας σκύλος είναι ακόμα κουτάβι. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι μια διατροφή που είναι πολύ υψηλή σε ενέργεια οδηγεί σε σχηματισμό μεγαλύτερου αριθμού λιποκυττάρων από ό,τι στα κουτάβια με κανονική διατροφή. Αυτός ο αριθμός δεν μπορεί να αλλάξει αργότερα, οπότε υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος παχυσαρκίας στην ενήλικη ζωή.

Φυσικά, αυτή δεν είναι η μοναδική αιτία ενός υπέρβαρου σκύλου.

Αυξημένη πρόσληψη ενέργειας

Η πιο κοινή αιτία πίσω από την αύξηση του βάρους είναι η υπερβολική πρόσληψη ενέργειας. Αυτή η περίσσεια ενέργειας είναι δύσκολο να αντισταθμιστεί μέσω της άσκησης, δεδομένου ότι οι σκύλοι χρησιμοποιούν μόνο περίπου το δέκα τοις εκατό της ημερήσιας ενέργειάς τους για κίνηση.

Πιθανές αιτίες της υπερβολικής ενέργειας είναι συχνά η πολυ μεγάλη ποσότητα τροφής, η σίτιση ad libitum (απεριόριστη πρόσβαση στην τροφή) ή μερικές φορές η πολύ υψηλή ενεργειακή πυκνότητα της τροφής (πολλές θερμίδες ανά μερίδα).

Δυστυχώς, ορισμένοι ιδιοκτήτες συχνά ξεχνούν ότι οι λιχουδιές περιέχουν κι αυτές πολλές θερμίδες και, ως εκ τούτου, πρέπει να συνυπολογίζονται μαζί με τις ημερίσιες ποσότητες τροφής. Ένα αθώωο φαινομενικά σνακ κάθε βράδυ μπορεί να οδηγήσει μακροπρόθεσμα σε έναν υπέρβαρο σκύλο.

Οι ιδιοκτήτες πρέπει επίσης να λαμβάνουν πάντα υπόψη τους το μέγεθος του σκύλου: Για έναν σκύλο 25 κιλών, για παράδειγμα, ένα αποξηραμένο αυτί γουρουνιού καλύπτει το 20% των ημερήσιων ενεργειακών αναγκών. Για έναν σκύλο που ζυγίζει δέκα κιλά, ωστόσο, το ίδιο αυτί θα καλύψει το 40% της συνολικής ημερήσιας ποσότητας θερμίδων.

Επιπλέον, η κατανάλωση τροφών με πολύ υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, ιδίως από τα περισσεύματα του τραπεζιού, οδηγεί μακροπρόθεσμα σε αύξηση του βάρους. Το λίπος περιέχει υπερδιπλάσια ποσότητα ενέργειας σε σχέση με τις πρωτεΐνες ή τους υδατάνθρακες. Αυτό οδηγεί πολύ σύντομα σε παχυσαρκία του σκύλου.

Χαμηλές ενεργειακές απαιτήσεις

Εκτός από την υπερβολικά υψηλή πρόσληψη ενέργειας, υπάρχουν και άλλοι λόγοι για τους οποίους ένας σκύλος χρειάζεται λιγότερη ενέργεια από άλλους σκύλους της ηλικίας και της φυλής του.

Ένας στειρωμένος σκύλος, για παράδειγμα, τείνει να παρουσιάζει αυξημένη όρεξη, λιγότερη σωματική δραστηριότητα και αλλαγή στο ποσοστό σωματικού λίπους/σύσταση σώματος. Αυτό μειώνει τις ενεργειακές του απαιτήσεις κατά τριάντα τοις εκατό μετά τη στείρωση. Εάν δεν μειωθεί η ποσότητα της τροφής, οι στειρωμένοι σκύλοι έχουν διπλάσιες πιθανότητες να γίνουν υπέρβαροι.

Επιπλέον, ορισμένες φυλές είναι πιο πιθανό να πάρουν βάρος αν τρέφονται με την ίδια ποσότητα ενέργειας με άλλες φυλές. Το Λαμπραντόρ Ριτρίβερ και το Αγγλικό Κόκερ Σπανιέλ έχουν γενετική προδιάθεση για αυξημένο ποσοστό σωματικού λίπους. Λαμβάνοντας υπόψη ότι το λίπος καταναλώνει λιγότερη ενέργεια από τη μυϊκή μάζα, αυτές οι φυλές πρέπει να τρέφονται με λιγότερες θερμίδες.

Ένας μακρύτριχος σκύλος είναι λιγότερο πιθανό να κρυώσει από έναν σκύλο με πολύ κοντό τρίχωμα και χωρίς υποτρίχωμα. Επομένως, ο πρώτος έχει χαμηλότερες ενεργειακές απαιτήσεις από έναν σκύλο που ζει σε ζεστό περιβάλλον. Επιπλέον, στις ημερήσιες ενεργειακές απαιτήσεις του σκύλου πρέπει να υπολογίζονται η καθημερινή άσκηση, η ηλικία και ο χαρακτήρας του σκύλου (πχ ζωηρός ή νωχελικός).

Υπέρβαρος σκύλος: Ασθένειες ως αιτία από πίσω

Εκτός από όλες τις αιτίες που δημιουργούνται από το περιβάλλον και τον ιδιοκτήτη, οι ασθένειες μπορεί επίσης να είναι η αιτία πίσω από την οποία ο σκύλος σας είναι υπέρβαρος. Επομένως, καλό είναι πρώτα να συμβουλευτείτε τον κτηνίατρό σας για να διαπιστώσετε αν υπάρχει πιθανή ασθένεια.

• Ο υποθυρεοειδισμός οδηγεί στην παραγωγή πολύ λίγων θυρεοειδικών ορμονών, οι οποίες ευθύνονται για τη λειτουργία των κυττάρων και επομένως για το μεταβολισμό του σκύλου. Οι ορμόνες που λείπουν ή είναι ανεπαρκείς προκαλούν τα κύτταρα να λειτουργούν πολύ αργά και να μην χρησιμοποιούν πλέον τόση ενέργεια. Επιπλέον, οι άρρωστοι σκύλοι γίνονται συχνά υποτονικοί και κινούνται πολύ λιγότερο. Ο σκύλος παίρνει όλο και περισσότερο βάρος με την ίδια ποσότητα τροφής.
• Μια ασθένεια που συχνά κάνει έναν σκύλο να φαίνεται παχύς είναι το σύνδρομο του Κούσινγκ (υπερκορτιζολισμός), μια ασθένεια του φλοιού των επινεφριδίων. Στην ασθένεια αυτή, τα επινεφρίδια παράγουν μόνιμα υπερβολική ποσότητα κορτιζόλης. Αυτό οδηγεί σε αυξημένη όρεξη, ενώ ταυτόχρονα οι σκύλοι γίνονται άτονοι και ληθαργικοί. Αυτά τα δύο συμπτώματα οδηγούν σε εναπόθεση λίπους, ιδιαίτερα στην κοιλιά λόγω της νόσου και έτσι ο σκύλος εμφανίζει “παχυσαρκία κεντρικού τύπου”. Έχουν μια παχιά, κρεμασμένη κοιλιά, ενώ το υπόλοιπο σώμα τους είναι συχνά πολύ αδύνατο.

Εκτός από τις ορμονικές ασθένειες, υπάρχουν και άλλες ασθένειες που μπορούν να οδηγήσουν σε αύξηση του σωματικού βάρους επειδή ο σκύλος δεν μπορεί πλέον να ασκηθεί όσο χρειάζεται. Δυστυχώς, αυτές οι ασθένειες ευνοούνται επίσης από την παχυσαρκία, γι’ αυτό και ο σκύλος βρίσκεται σε έναν φαύλο κύκλο. Τα καρδιαγγειακά προβλήματα και οι αναπνευστικές παθήσεις, για παράδειγμα, οδηγούν σε κόπωση και κακές επιδόσεις.

Ωστόσο, εάν ο σκύλος έχει ιστορικό οστεοαρθρίτιδας ή αρθρίτιδας, μπορεί να μην θέλει να κινείται πολύ λόγω πόνου. Μπορεί να παρατηρήσετε ότι τα πάσχοντα ζώα δυσκολεύονται να σηκωθούν ή σέρνονται αφού ξαπλώσουν.

Φάρμακα

Ορισμένες ασθένειες απαιτούν φαρμακευτική αγωγή που οδηγεί σε αυξημένη όρεξη και δευτερευόντως σε αύξηση του σωματικού βάρους, με πρώτα και κύρια τα αντιεπιληπτικά φάρμακα και τα γλυκοκορτικοειδή.

Υπέρβαρος σκύλους: Αυτές είναι οι συνέπειες

Η παχυσαρκία είναι πρωτίστως μια ασθένεια που οδηγεί αναπόφευκτα σε περαιτέρω ασθένειες. Κατά μέσο όρο, οι υπέρβαροι σκύλοι ζουν έως και δύο χρόνια λιγότερο από τους σκύλους της ίδιας φυλής που έχουν φυσιολογικό βάρος λόγω των επακόλουθων επιπλοκών και ασθενειών.

Συμβουλή: Έχετε παρατηρήσεις ότι ο σκύλος σας έχει γίνει υπέρβαρος; Διαβάστε το άρθρο του περιοδικού μας σχετικά με τα πιθανά μέτρα και τη σωστή τροφή για την καταπολέμηση της παχυσαρκίας: Ο σκύλος μου είναι υπέρβαρος: απώλεια βάρους με υγιεινό τρόπο.