© jivimages / stock.adobe.com
Μερικές φορές φαίνεται ότι οι σκύλοι καταλαβαίνουν ακριβώς τι προσπαθεί να τους πει ο άνθρωπός τους.
Πολλοί ζωόφιλοι είναι σίγουροι ότι ο σκύλος τους καταλαβαίνει τέλεια. Ωστόσο, στην καθημερινότητα υπάρχουν συχνά αρκετές παρανοήσεις μεταξύ σκύλου και ανθρώπου. Διότι αυτό που σε μας φαίνεται αυτονόητο, δεν είναι πάντα έτσι για το σκύλο. Τι καταλαβαίνουν πραγματικά οι σκύλοι;
Εάν αναρωτιέστε τι καταλαβαίνουν οι σκύλοι, θα πρέπει επίσης να ασχοληθείτε με το ζήτημα του πως αντιλαμβάνονται οι σκύλοι τον κόσμο. Φυσικά, οι σκύλοι δεν μπορούν να λύνουν γρίφους. Αλλά είναι ειδικοί στις μυρωδιές. Με μια μύτη που αντιλαμβάνεται τις οσμές εκατομμύρια φορές καλύτερα από τη δική μας ζουν σε ένα παράλληλο σύμπαν – τον κόσμο των οσμών.
Μπορούν να ακολουθήσουν ίχνη ακόμη και μετά από μέρες. Εάν χάσουμε ένα κλειδί στους θάμνους, είναι παιχνιδάκι για τους περισσότερους σκύλους να το βρουν. «Ασκήσεις όσφρησης» που είναι δύσκολες για εμάς, ο σκύλος τις διεκπεραιώνει αμέσως.
Περισσότερα για το θέμα αντίληψης: Οι αισθήσεις του σκύλου
Οι ζωόφιλοι γνωρίζουν την αίσθηση: «Ο σκύλος μου καταλαβαίνει ακριβώς αυτό που μόλις είπα!» Ωστόσο, όπως συμβαίνει συχνά, τι λέει ο καθένας εξαρτάται από τον τρόπο με τον οποίο το λέει. Εκτός από τις διδαγμένες λέξεις όπως «Κάτσε!», «Ωραία!» ή «Εδώ!», ο τετράποδος φίλος μας δεν καταλαβαίνει στην κυριολεξία τι λέμε, αλλά μπορεί να ακούσει αν είμαστε θυμωμένοι ή χαρούμενοι.
Το 2016 ερευνητές δημοσίευσαν τα αποτελέσματα μιας μελέτης με 13 σκύλους. Οι σκύλοι εκπαιδεύτηκαν να καθίσουν ήσυχα σε μια ειδική μηχανή μαγνητικής τομογραφίας, ώστε οι ερευνητές να μπορούν να παρατηρήσουν τις αντιδράσεις του εγκεφάλου σε ορισμένες λέξεις.
Έλεγξαν τις αντιδράσεις σε λόγια επιβράβευσης που εκφράστηκαν με ουδέτερο και χαρούμενο τρόπο συγκριτικά με ανούσια λόγια που εκφράστηκαν με ουδέτερο και χαρούμενο τρόπο. Ο έπαινος ενεργοποίησε περισσότερο το κέντρο επιβράβευσης στον εγκέφαλο, ενώ τα ανούσια λόγια δεν προκάλεσαν σχεδόν καθόλου αντιδράσεις, παρ’ όλο που ειπώθηκαν με επιβραβευτικό τόνο φωνής.
Σημαντικό: Η γλώσσα του σώματος είναι πολύ σημαντική για τους σκύλους. Για το σκύλο κάνει μεγάλη διαφορά αν ο άνθρωπός του κοιτάζει το κινητό ή αν ασχολείται με αυτόν κατά την εκπαίδευση.
© skumer / stock.adobe.com
Για τους σκύλους δεν είναι σημαντικές μόνο οι εντολές. Καταλαβαίνουν επίσης τις χειρονομίες και τη γλώσσα του σώματος.
Υπάρχουν φυλές σκύλων, όπως τα Μπόρντερ Κόλεϊ, που ταξινομούνται στα ζώα εργασίας. Ένα εξ αυτών έγινε ιδιαίτερα διάσημο: ο Ρίκο, ο οποίος μπορούσε να ταξινομήσει πάνω από 200 διαφορετικά παιχνίδια.
Με το που η ιδιοκτήτριά του έλεγε το όνομα ενός παιχνιδιού, ο Ρίκο το «αλίευε» από ένα βουνό παιχνιδιών. Και επιπλέον, εάν άκουγε έναν όρο που δεν γνώριζε, για παράδειγμα «μαργαρίτα», θα επέστρεφε με ένα νέο παιχνίδι – μέσω της μεθόδου της «εις άτοπον επαγωγής». Μια εξαιρετική ικανότητα σκέψης για ζώα. Έτσι οι σκύλοι είναι σε θέση να κατανοούν απλές έννοιες.
Το στάδιο κοινωνικοποίησης του σκύλου συμβάλλει αποφασιστικά στο τι και σε ποιο βαθμό θα κατανοούν οι σκύλοι την καθημερινότητά μας. Μέχρι τη δωδέκατη εβδομάδα, το κουτάβι πρέπει να περάσει πολύ χρόνο με ανθρώπους, προκειμένου να είναι σε θέση να εκτιμά καλύτερα τις εκφράσεις του προσώπου, τη γλώσσα του σώματος και τις φωνές του ανθρώπου για μια ολόκληρη ζωή.
Πολλοί «σκύλοι του δρόμου», που δεν έχουν βιώσει θετική κοινωνικοποίηση με ανθρώπους, συχνά αντιλαμβάνονται τη γλώσσα του ανθρώπινου σώματος ως απειλή. Ένα παράδειγμα είναι η άμεση επαφή με τα μάτια: Αυτό δεν αποτελεί πρόβλημα για έναν σκύλο που έχει εξοικειωθεί με τους ανθρώπους σε νεαρή ηλικία. Ωστόσο, η άμεση οπτική επαφή μπορεί να οδηγήσει κάποιους «σκύλους του δρόμου» σε αμυντική συμπεριφορά.
Παρεμπιπτόντως, κάτι ανάλογο ισχύει αν θέλετε να φέρετε ένα σκύλο κοντά με μια γάτα. Εάν ο σκύλος δεν έχει γνωρίσει ποτέ γάτες, θα δυσκολευτεί να τις κατανοήσει. Από τη σκοπιά του σκύλου, το γουργούρισμα γίνεται αντιληπτό ως γρύλισμα.
Ιδίως κατά την εφηβεία, πολλοί ιδιοκτήτες σκύλων πιστεύουν ότι ξαφνικά δεν καταλαβαίνουν πλέον το αγαπημένο τους τετράποδο. Αν πριν από ένα μήνα ερχόταν με ορμή κατά πάνω σας με το που δίνατε την εντολή «Πίσω!», τώρα σηκώνει μόνο για λίγο το κεφάλι του. Και συνεχίζει να οσφρίζεται την περιοχή τριγύρω.
Μην ανησυχείτε: ο σκύλος σας καταλαβαίνει. Ωστόσο, δεν καταλαβαίνει γιατί πρέπει να ακολουθήσει την εντολή σας. Διότι ο κόσμος έχει πολλά συναρπαστικά πράγματα να του προσφέρει! Ιδίως στην εφηβεία είναι σημαντικό να ενθαρρύνετε με συνετό τρόπο την εκπαίδευση και να κάνετε ένα βήμα πίσω αντί να απαιτείτε πάρα πολλά από αυτόν.
Μην ανησυχείτε. Όταν περάσετε τη δύσκολη φάση, η υπομονετική άσκηση θα φέρει διπλά αποτελέσματα!
Οι σκύλοι συχνά καταλαβαίνουν τη συμπεριφορά του ανθρώπου τους τελείως διαφορετικά, απ’ ότι ήταν ο αρχικός σκοπός. Προκειμένου να το καταστήσουμε σαφές, επιλέξαμε να σας καταδείξουμε τρεις κλασικές παρανοήσεις μεταξύ ανθρώπου-σκύλου – διατυπωμένες από τη δική μας οπτική γωνία, εξάλλου δεν μπορούμε να διαβάζουμε και τη σκέψη του σκύλου.
Κατάσταση: Ο Άλτο βλέπει σε απόσταση 50 μέτρων έναν άλλο σκύλο, ο οποίος πλησιάζει σε αυτόν και τον άνθρωπό του. Αντιδρά με δυνατό γάβγισμα: «Συναγερμός, έρχεται ένας σκύλος!»
Πρόβλημα: Ο άνθρωπός του αισθάνεται εμφανώς δυσάρεστα. Φωνάζει έντονα: «Άλτο, ήρεμα! Αρκετά!» και «Ησυχία!». Ο ιδιοκτήτης του σκύλου φωνάζει πιο δυνατά και νευριάζει περισσότερο.
Ο σκύλος το καταλαβαίνει: «Ο άνθρωπός μου είναι πραγματικά αναστατωμένος! Καλώς και γάβγισα. Έξοχα, τώρα γαβγίζουμε και μαζί! Ο άνθρωπός μου δεν ακούγεται τόσο δυνατά όσο εγώ, αλλά μαζί θα καταφέρουμε να τραπεί η Φίφι σε φυγή!»
Λύση: Υπάρχει η δυνατότητα στοχευμένης εκπαίδευσης κατά του γαβγίσματος, για παράδειγμα σε Social Walks. Να παραμείνετε ήρεμοι και να εκπέμπετε ασφάλεια. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να «γαβγίζετε μαζί».
Κατάσταση: Ο περίπατος μαζί με το σκύλο γίνεται μια άσκηση δύναμης και αντοχής: ο σκύλος Βόταν τραβά τον ιδιοκτήτη του προς όποια κατεύθυνση μυρίζει κάτι συναρπαστικό. Αυτό το δέντρο, το επόμενο δέντρο, το μικρό τοιχίο – ω, ένα ενδιαφέρον δέντρο…
Πρόβλημα: Ο άνθρωπος πηγαίνει βόλτα μαζί με το σκύλο, κρατά το λουρί αλλά υπό ένταση και σκέφτεται: «Η αντίσταση καθιστά σαφές στον Βόταν ότι η συμπεριφορά του δεν είναι επιθυμητή». Που και που ο ιδιοκτήτης του τραβά απότομα τον οδηγό και λέει αυστηρά: «Μην τραβάς!» Αλλά μετά από 20 δευτερόλεπτα ο ιδιοκτήτης κρατά τον τεντωμένο οδηγό.
Ο σκύλος το καταλαβαίνει: «Είναι ενοχλητικό που ο ιδιοκτήτης μου τραβάει έτσι τον οδηγό. Αλλά τι πειράζει, θα φτάσουμε ούτως ή άλλως! Όσο περισσότερο τραβάω, τόσο καλύτερα μπορώ να φτάσω στον προορισμό μου.»
Λύση: Ποτέ μην υποχωρείτε στο τράβηγμα του οδηγού, διαφορετικά επιβραβεύεται η λάθος συμπεριφορά. Διότι ο σκύλος πλησιάζει το στόχο του. Αντ’ αυτού καλό θα ήταν να σταθείτε, μέχρι ο οδηγός να χαλαρώσει ξανά. Ή πηγαίνετε στην αντίθετη κατεύθυνση από τον τετράποδο φίλο σας. Σε κάθε περίπτωση, η εκπαίδευση χρήσης του οδηγού απαιτεί υπομονή.
© steve ball / stock.adobe.com
Μία από τις κλασικές παρανοήσεις μεταξύ σκύλου και ανθρώπου είναι ότι ο σκύλος τραβάει άγρια τον οδηγό.
Κατάσταση: Ο ημίαιμος Φρέντι – όλα τα μέλη της οικογένειας έχουν συμφωνήσει σε αυτό – δεν παίρνει φαγητό από το τραπέζι. Σε τελική ανάλυση, δεν χρειάζεται να γίνεται ζητιάνος.
Πρόβλημα: Η κόρη Τζέσικα απορρίπτει το εσωτερικό από το πρωινό της ψωμάκι. Σχηματίζει από αυτό μικρές μπάλες, τις οποίες ρίχνει κάτω από το τραπέζι. Μια διακριτική χαψιά και έχουν εξαφανιστεί. Κανείς δεν θα το παρατηρήσει.
Ο σκύλος το καταλαβαίνει: «Ουπς, τελικά κάτι πέφτει για μένα! Στο μέλλον θα κάθομαι στο πλευρά της Τζέσικα την ώρα του φαγητού και με ικετευτική ματιά θα περιμένω λιγάκι φαγητό. Με κάθε ψίχουλο ψωμιού, ξέρω ότι αυτή η τακτική πιάνει: «Ο επιμένων νικά.»
Λύση: Οι περισσότεροι σκύλοι δεν καταλαβαίνουν τι σημαίνει εξαίρεση. Μόλις χαλαρώσουν οι κανόνες, θα ξοδέψουν πολλή ενέργεια προσπαθώντας να επιτύχουν ξανά το στόχο τους. Επομένως: όλοι στο σπίτι πρέπει να είναι σύμφωνοι και να παραμένουν συνεπείς ως προς την τήρηση των κανόνων.
Εάν αναλογιστείτε πως φαίνεται μια κατάσταση από την οπτική ενός σκύλου μπορεί να αποφύγετε πιθανές παρερμηνείες στη μεταξύ σας επικοινωνία.
Για παράδειγμα, ορισμένοι ζωόφιλοι έχουν τη συνήθεια να δίνουν εντολές με ολοκληρωμένες προτάσεις: «Τζακ, σε παρακαλώ κάθισε! Το έχουμε ήδη κάνει εξάσκηση!» Αλλά θα είναι μεγάλη τύχη αν ο σκύλος καταλάβει την εντολή αυτή. Ένα απλό «Κάτσε!» είναι ένα απολύτως σαφές μήνυμα.
Συχνά είναι λανθασμένος και ο χρόνος της επιβράβευσης. Ή ο σκύλος εξανθρωπίζεται πάρα πολύ και γι’ αυτό δεν καταλαβαίνει τι θέλει ο άνθρωπός του. Μια επίσκεψη σε σχολή εκπαίδευσης σκύλων μπορεί να βοηθήσει. Διότι συχνά οι σκύλοι αποκτούν μικρές συνήθειες που οι άνθρωποι ούτε καν παρατηρούν.
